Mede dankzij een subsidie van het Catharina Halkes Fonds konden wij op 10 en 11 mei een tweedaagse conferentie houden. Deze conferentie vond plaats aan de Faculteit Theologie en Religiestudies, Rijksuniversiteit Groningen. In totaal namen zo’n dertig onderzoekers uit verschillende Europese landen deel aan deze conferentie.
Op de eerste dag hadden we drie keynote lezingen, verzorgd door dr. David Geiringer (University of Birmingham, UK), dr. Mark de Rond (University of Cambridge, UK) en dr. Katie Gaddini (University College London, UK). De lezing van dr. David Geiringer ging over zijn onderzoeksproject naar de katholieke vrouwen in het naoorlogse Engeland en hoe zij hun seksuele levens en keuzes met betrekking tot anticonceptie vorm gaven in de context van enerzijds kerkelijke vertogen en anderzijds een samenleving in verandering. Dr. Mark de Rond had het in zijn lezing over zijn huidige onderzoeksproject naar paedophile hunters, en welke inzichten deze casus ons kan opleveren inzake lichamelijkheid en betekenisgeving. De laatste lezing werd gegeven- via Zoom – door dr. Katie Gaddini, die helaas niet fysiek aanwezig kon zijn. In haar lezing ging het over de ervaringen van vrouwen in de evangelische kerk, en waarom ze al dan niet blijven dan wel weggaan.
In de namiddag waren er drie parallelle leesseminaries, telkens opgebouwd rond het werk van één van deze drie keynote sprekers. Deelnemers konden kiezen bij welke groep ze aansloten. Op voorhand werden twee à drie teksten van de keynote sprekers naar de deelnemers opgestuurd, zodat ze deze ter voorbereiding konden lezen en vragen of bedenkingen formuleren. Deze leesseminaries boden de mogelijkheid om over de teksten in gesprek te gaan met de keynote sprekers, en samen te discussiëren. Nadien was er nog een plenaire discussie, voorafgegaan door een korte samenvatting per leesseminarie. De gesprekken van dag 1 werden ’s avonds verder gezet tijdens het conferentie diner in het centrum van Groningen.
De tweede dag startte in de voormiddag met twee parallelle panels met paper presentaties, en één plenair panel. Het eerste panel was getiteld ‘Sensemaking, Gender and the Body’ en bevatte vier paper presentaties, het tweede panel ging over ‘Religion, Gender, Sexuality and the Body’ en bestond uit drie paper presentaties, en in het derde panel ‘Religion, Postcoloniality, Gender and Race’ werden ook drie papers gepresenteerd. Deze drie panels werden gevolgd door een plenaire discussie waarin gereflecteerd werd over de opgedane inzichten tijdens deze conferentie, en er werd verder nagedacht over hoe we bestaande en nieuwe netwerken kunnen uitbouwen.
Hoewel de keynote presentaties en paperpresentaties in de panel soms verschillen toonden inzake benadering en thematiek was er ook vaak te merken dat vele (jonge) onderzoekers op gelijkaardige worstelingen botsten. Zo waren methodologische en ethische kwesties in onderzoek naar religie en gender een veelvoorkomend thema. Dit hing samen met de positionering van de onderzoeker, en resulteerde in volgende vragen: wie onderzoekt wat? Hoe schrijven we daarover, en waar? Voor wie schrijven we? Over wie/wat schrijven we? Hoewel hier geen pasklare antwoorden op werden geformuleerd, was het voor de deelnemers wel heel zinvol om hierover te reflecteren.
In de einddiscussie hebben we ook vragen opgeroepen over wat ‘kritiek’ betekent in verschillende disciplines of velden van onderzoek. Daarbij voerden we een plenaire discussie over de disciplines zelf waartoe we ons verhouden. Deelnemers aan deze conferentie situeren zich hoofdzakelijk in theologie en/of religiestudies, maar wat zijn de verschillen tussen beide? Hoe verhouden ze zich tot elkaar? Wat typeert deze disciplines? Hoe kunnen we eventuele verschillen in methodologie, inhoud en benadering tussen theologie en religiestudies overbruggen; en hoe verhouden genderkwesties zich daarbij?
Deze conferentie wierp dus vele vragen op, en nodigde uit tot een fundamentele reflectie over de thema’s waar gender en religie onderzoekers mee bezig zijn. We zien deze conferentie dan ook als een productief startpunt van verdere discussies, en hopen deze debatten in de toekomst voort te zetten.
Meer informatie op deze webpagina: https://www.rug.nl/research/centre-for-religious-studies/more-information/conferences/materiality-gender-and-sensemaking.
Georganiseerd door: Jelle Wiering (Rijksuniversiteit Groningen & Universiteit Utrecht), Nella van den Brandt (Coventry University), Eline Huygens (Universiteit Gent & KU Leuven)