Werken aan weerbaarheid: naar een toekomst zonder seksueel geweld
Op woensdag 31 mei kwam een grote groep mensen bij elkaar in het gebouw van de Doopgezinde Gemeente in Haarlem, georganiseerd door Stichting VPSG. Het symposium had als titel: Werken aan weerbaarheid – een toekomst zonder seksueel geweld.
Stichting VPSG biedt advies en ondersteuning bij vragen rond seksueel geweld, godsdienst en zingeving. Zij bieden een luisterend oor zodat getroffenen (en mensen in hun omgeving) niet langer alleen staan.
Seksueel geweld of misbruik is de laatste jaren veel in het nieuws. Denk aan de onthullingen rondom The Voice of Holland en meer recent rondom de sport- en danswereld. Wat daarin opvalt is dat vaak sprake is van machtsongelijkheid tussen de dader en de misbruikte persoon. Dat verschil in macht maakt het ook lastig voor de gekwetste om er direct mee naar buiten te komen. Een beschuldiging van misbruik zet haar of zijn baan, positie of ‘de goede sfeer’ op het spel.
Wanneer we echter kijken waar het meeste seksueel misbruik plaats vindt, dan is dat achter de voordeur van heel gewone huizen. Zo blijkt 70 procent van de slachtoffers de dader persoonlijk te kennen en vaak uit de huiselijke kring. Dit blijkt onder meer uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
De gevolgen van dit seksuele geweld kunnen zeer ingrijpend zijn. Misbruikte mensen krijgen moeite om anderen te vertrouwen en om een ander fysiek toe te laten. Denk hierbij aan een hand geven, een knuffel ontvangen, of iemand emotioneel en fysiek echt dichtbij laten komen. Daarbij spelen ook schaamte en wellicht een schuldvraag een rol. De vraag komt op: heb ik dit op de één of ander manier uitgelokt of over mezelf afgeroepen?
Om seksueel misbruik bespreekbaar te maken gaf spreker en onderwijsspecialist Anton Horeweg op het symposium een presentatie over hoe hier met kinderen op de basisschool en middelbare school over in gesprek kan worden gegaan. De andere spreker, theologe Marie Hansen – Couturier, onderzoekt welke rol het lijf speelt na het ervaren van trauma. Veel trauma wordt in ons lichaam opgeslagen. Zij wil onderzoek hoe hedendaagse theologie de lijflijke ervaringen na seksueel misbruik kan ondersteunen. Zo gaf zij onder andere aan hoe belangrijk bijvoorbeeld dans of een vertrouwensband met iemand hierbij kunnen helpen. Over de lijfelijkheid van trauma benoemde zij ook de dood van Jezus. Nadat hij weer was opgestaan uit de dood waren nog altijd de littekens van zijn kruisiging zichtbaar. Dit als voorbeeld dat wanneer mensen iets vreselijks overkomt, het lijf daar wel de sporen van onthoudt.
Vervolgens ging de groep uiteen in vijf verschillende workshops, waarbij de mens en zijn of haar lijf serieus werd genomen. Zo konden mensen onder andere met elkaar zingen en werd een workshop gegeven over de verschillende maskers die mensen ophebben en de functies die deze kunnen hebben, juist wanneer zij seksueel misbruik hebben ervaren. Ook werd er aandacht gegeven aan posttraumatische groei na seksueel geweld. Via audio en poëzie nam een ervaringsdeskundige de deelnemers mee in de psychische gevolgen van seksueel misbruik.
Het symposium werd afgesloten met een viering waarin veerkracht centraal stond. Mensen konden een kaars aansteken voor wie dat nodig had. Aan het einde kon iedereen elkaar letterlijk een veer geven, om elkaar zo te herinneren aan de veerkracht die ieder mens bezit: ondanks of juist dankzij de trauma’s die we oplopen.
Het was een gemoedelijke middag, waarin een moeilijk onderwerp bespreekbaar werd gemaakt en waar mensen met elkaar konden oefenen in weerbaarheid. In de hoop en het geloof dat een toekomst zonder seksueel geweld mogelijk is.
* Presentatie Anton Horeweg, Trauma en veerkracht
* De boekjes Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap en Niet jouw schuld van spreker Anton Horeweg voor respectievelijk jongeren van lagere en middelbare schoolleeftijd werden uitgereikt bij deelname aan het symposium. Voor iedereen een aanrader en hulp om een moeilijk onderwerp bespreekbaar te maken. (www.uitgeverijpica.nl)
*Stichting VPSG www.vpsg.nl